حتما متوجه شده ايد که اين روزها واژه‌اي نه چندان تازه، در بازار فروش گوشي دهان به دهان مي‌شود. واژه‌اي که خبر از نوعي تقلب و تخلف در بازار مي‌دهد و در قالب آن گوشي‌هاي کارکرده را به جاي نو مي‌فروشند. refurbished (ريفربيشد) يا نوسازي واژه‌اي‌ است که با لحني غلط در بازار با عنوان گوشي‌هاي «رفرش» جا افتاده است.
اين مفهوم که در دنيا و در بازار الکترونيک رواج خاصي يافته است، به معني بازسازي کالايي در کارخانه اصلي است که باعث مي‌شود يک کالاي نو و با تأييد اصالت از سوي شرکت مربوطه، با قيمت کمتر به مشتري فروخته شود. اين معنا در اصل (خارج از ايران) تقلب نيست چرا که ممکن است يک گوشي نو اشکالي جزيي داشته باشد و با نظارت شرکت مادر تعمير شود؛ اما براي فروش آن تخلفي صورت نمي‌گيرد و به مشتري گفته مي‌شود که کالاي مربوطه نوسازي شده است.
اما اين پديده در بازار ايران معنايي ديگر يافته و اين کالاهاي نوسازي‌شده از خارج ايران با نام و عنوان «نو» به مشتريان فروخته مي‌شود. اين تخلف در ايران يک گام جلوتر هم دارد و حتي کالاهاي دست دوم با اين عنوان به مردم فروخته مي‌شود. يعني گوشي اي که قبلا استفاده شده پس از تعميير سخت افزاري، تعويض قاب و… به عنوان کالاي نو به فروش ميرسد.
مفهوم Refurbished
در تعاريف اصيل، کالايي را ريفربيشد مي‌شناسند که بازسازي يا نوسازي شده باشد. اين کالاها معمولا به دليل بروز مشکلاتي به توليدکننده مرجوع مي‌شوند و کارخانه پس از رفع مشکل، دوباره آن را به بازار مي‌دهد و عنوان ريفربيشد Refurbished را روي آن مي‌گذارد.
دايره اين اشکالات به مسائل فني محدود نيست و گاهي ممکن است مشکل اين دستگاه‌ها درحد اشکال ظاهري باشد که در نهايت کالاي ريفربيشد را به کالاي دسته دومي تبديل مي‌کند که هيچ‌گاه استفاده نشده است.
اما اين نوع کالاها منهاي اين ضعف مشهود که شايد براي بسياري مهم جلوه نکند، يک حسن بزرگ هم دارند که آن قيمت پايين‌تر است که از سوي شرکت توليد‌کننده عرضه مي‌شود.
مثلا گوشي آيفون ۶ که قيمتي حدود ۲ميليون و ۵۰۰ هزار تومان دارد به صورت ريفربيشد توسط کارخانه با قيمت ۶۰۰ تا ۹۰۰ هزار تومان فروخته ميشود که اين گوشي پس از ورود به ايران با قيمت کالاي “نو” فروخته مي شود.
در مورد کالاي ريفربيشد چون شرکت مربوطه صادقانه موضوع را اعلام کرده، پس از رفع مشکل مجددا تست شده است و جاي نگراني براي خريدار مطلع از شرايط ندارد.
اما مشکل از اين‌جا شروع مي‌شود که معناي ريفربيشد در کشورهاي مختلف متفاوت است؛ در برخي کشورهاي توسعه‌يافته که به مشتريان احترام ويژه مي‌گذارند، حتي يک مشکل ظاهري کوچک دستگاه مربوطه را ريفربيشد مي‌کند و قيمت فروش آن را تا حد زيادي کاهش مي‌دهد اما در برخي کشورها خرابي مادربرد يا قطعه اصلي دستگاه ريفربيشد گفته مي‌شود.
کدام کالاها نوسازي مي‌شوند؟
نگاهي به دسته‌بندي اين کالاها هم جالب توجه است که بدانيد چه نوع کالاهايي نوسازي شده‌اند.
۱- اجناسي که توسط کاربران عودت داده شده.
۲- محصولاتي که در مرحله توليد دچار نقص شده‌اند يا داراي خط و خش و نقايص ظاهري گهگاه کوچک و جزيي شده‌اند.
۳- محصولاتي که به صورت مازاد و به مدت طولاني در انبار مانده و به فروش نرفته اند.
۴- در شرايط حمل کالا، آسيب وارد شده باشد.
۵- اجناس ويتريني.

اما درخصوص اين نوع کالاها بدانيد که در نهايت، کالاهاي ريفربيشد با وارانتي (خدمات پس از فروش) محدود عرضه مي‌شوند و معمولا داراي حداکثر ۲تا۳ماه ضمانت هستند، درحالي‌که گارانتي کالاي اصل ۱ساله و گاهي نيز چند ساله است. (در کشورهاي مجاز).
در اين حوزه اصطلاحات تازه‌تري هم در برخي کشورها متمم ماجرا مي‌شود تا انتخاب مشتري آسان شود. Used (استفاده‌شده)، Like New (در حد نو)، Repaired (تعميري)، Recycled (تعمير اساسي) کنار کالاي مربوطه گذاشته مي‌شود تا خريدار بداند با چه شرايطي کالا را تحويل مي‌گيرد. خريد کالاي ريفربيشد در چنين کشورهايي قوانين مربوطه خاص خود را دارد و به وضوح براي مشتري توضيح داده مي‌شود اما مشکل در ايران از اين‌جا آغاز مي‌شود که چنين کالاهايي با قيمت پايين وارد ايران مي‌شود (قاچاق) و به‌عنوان کالاي نو بدون مشکل به مردم فروخته مي‌شود.
با يک بررسي ساده ميداني هم مي‌توان دريافت که حجم اين محصولات در کشور ما زياد شده‌اند. زيرا کشورهاي جهان سوم يا درحال توسعه، براي اين نوع کالاها بازار خوب هستند و ايران اکنون بهشت کالاهاي اينچنين شده است؛ زيرا برخي از مشتريان بي‌اطلاع از ترفند‌هاي فروشندگان در دام اين کالاها مي‌افتند و کالاي دست دوم را به جاي نو مي‌خرند.